کد مطلب:48920 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » قرآن

آيا اشخاص نام برده در آية 109 طه، در جاي ديگر قرآن معرفي شدهاند؟

بنابر آن كه مقصود از آيه، شرايط كساني باشد كه شفاعت ميكنند ـ نه شرايط كساني كه شفاعت ميشوند ـ چنان كه برخي مفسران احتمال دادهاند.(مخزن العرفان در علوم قرآن، بانوي اصفهاني، ج 10، ص 211، نشر نهضت زنان مسلمان تهران.) مقصود آن است كه شفاعت كننده بايد داراي دو شرط باشد، يكي آن كه خداوند به او اجازه دهد ـ و مقصود از اجازه هم، اجازة در سخن گفتن براي شفاعت است ـ دوم آن كه سخن او مورد رضايت خداوند باشد، يعني با خطا و يا چيزي كه غضب خدا را برانگيزد و آميخته نباشد; چنين شخصي نيست مگر كسي كه خداوند باطن او را از آلودگيها پاك كرده، نه خطاي در اعتقاد داشته باشد و نه خطاي در عمل، و از شرك و جهل در دنيا پيراسته باشد و چنين افرادي تنها اهل بيت عصمت و طهارت هستند كه خداوند آنان را پاكيزه نموده است: إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا ;(احزاب،33) خداوند فقط ميخواهد پليدي و گناه را از شما اهل بيت دور كند و كاملاً شما را پاك سازد.(تفسير الميزان، علامه طباطبايي، ج 14، ص 228، نشر دار الكتب الاسلاميه.) در آية 38 سورة نبأ آمده است: كسي كه در روز قيامت جز به اذن خدا سخن نميگويد. امام صادق7 در روايتي ميفرمايد: به خدا قسم از ما آنان هستيم كه اجازة سخن داريم و سخن ميگوييم سؤال كننده ميپرسد: شما در آن روز چه ميگوييد؟ حضرت ميفرمايد: تمجيد پروردگارمان را ميكنيم، بر انبيا درود ميفرستيم و براي پيروان مان طلب شفاعت ميكنيم.(تفسير نمونه، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 26، ص 59، نشر دار الكتب الاسلاميه.)

البته در آيات ديگر قرآن، ويژگيهاي ديگري را نيز براي افراد شفاعت كننده بيان ميفرمايد كه شامل مؤمنان، غيراز انبيأ و ائمه: هم ميشود، مانند: لآيَمْلِكُونَ الشَّفَـَعَةَ إِلآمَنِ اتَّخَذَ عِندَ الرَّحْمَـَنِ عَهْدًا ;(مريم،87) آنها هرگز مالك شفاعت نيستند، مگر كسي كه نزد خداوند رحمان، عهد و پيماني دارد. براساس روايات امامان معصوم: سخنان مفسّران بزرگ، عهد معناي وسيعي دارد كه هر گونه رابطة با پروردگار و معرفت و اطاعت او و هر گونه عمل صالح و... را شامل ميشود.(تفسير نمونه، آيتالله مكارم شيرازي و ديگران، ج 13، ص 136، نشر دار الكتب الاسلاميه.)

اين تلاشي بود تا اشخاص نام برده شده در آية 109 سورة طه را ـ چنان كه شما خواسته بوديد ـ به وسيلة آيات ديگر قرآن معرفي كنيم، ولي برايتكميل اين كار جا دارد وحي كلامي را ـ قرآن ـ در كنار وحي روحاني ـ روايات معصومان: ـ قرار دهيم تا بتوانيم بهرة واقعي را از قرآن كريم ببريم، زيرا قرآن كريم، بدون توضيح معصومان: به فرمودة پيامبر9 در حديث ثقلين ـ هدايت بخش نيست.

پيامبر9 در اين باره ميفرمايد: سه گروه در قيامت شفاعت ميكنند: پيامبران، علما و شهيدان.(تفسير نمونه، آيت الله مكارم شيرازي و ديگران، ج 23، ص 444، نشر دار الكتب الاسلاميه.)

از امامان معصوم: روايت شده است كه مقصود از شافعين كه در آية 100 سورة شعرأ، آمده است، امامان و دوستان مؤمنان هستند.(همان، ج 15، ص 276.)